Το δίπορτο «σύνδρομο της μαϊμούς»

Η συμπεριφορά στο μικροσκόπιο

Έλσα Μπάρδα23/09/201711:3511

Εκτύπωση

149 SHARES

FacebookWhatsAppFacebook MessengerTwitter

Η κλινική ψυχολόγος και αναλύτρια Εφαρμοσμένης Συμπεριφοράς, Έλσα Μπάρδα, γράφει για το «σύνδρομο της μαϊμούς» και πώς συνδέεται με τις παράλληλες σχέσεις

*Έλσα Μπάρδα - Κλινικός Ψυχολόγος - Αναλύτρια Εφαρμοσμένης Συμπεριφοράς

Oι μαϊμούδες από την φύση τους (βιολογική συμπεριφορά) αφήνουν από το χέρι τους το κλαδί, από το οποίο κρατιούνται, αφού πρώτα έχουν πιάσει κάποιο άλλο κλαδί με το άλλο τους χέρι. Κρατώντας συγχρόνως τα δύο κλαδιά, συγκρίνουν αν το καινούργιο αντέχει.... προκειμένου να στηριχθούν στο επόμενο κλαδί και εν ολίγοις να προχωρήσουν...

Όταν ο άνδρας ή η γυναίκα μιμείται την συγκεκριμένη συμπεριφορά στις ερωτικές του σχέσεις, τότε αυτό περιγράφεται χιουμοριστικά ως «σύνδρομο της μαϊμούς». Μπορεί το συγκεκριμένο σύνδρομο να ακούγεται... περίεργα, όμως το συναντάμε αρκετά συχνά τόσο στο ανδρικό όσο και στο γυναικείο φύλο.

Οι άνθρωποι που λειτουργούν στις σχέσεις τους με βάση το «σύνδρομο της μαϊμούς» είναι ανίκανοι να προχωρήσουν στην ζωή τους και να βασιστούν στις δικές τους δυνάμεις, καθώς χαρακτηρίζονται από χαμηλή αυτοεκτίμηση και φόβο μοναξιάς. Η εξάρτηση από την σχέση, ακόμα και όταν αυτή δεν τους ικανοποιεί, τους εμποδίζει να εγκαταλείψουν το άλλο τους μισό, από φόβο ότι θα μείνουν μόνοι ή θα πέσουν στα χειρότερα...

Η λύση γι' αυτούς είναι μία και λέγεται «test drive» του/της επόμενης υποψήφιας/ου. Πώς επιτυγχάνεται η αξιολόγηση; Μα, φυσικά μέσα από την παράλληλη σχέση.

Τα κριτήρια επιλογής της επόμενης ερωτικής φωλιάς/αγκαλιάς κάθε άλλο παρά είναι συναισθηματικά. Το πιο πιθανό είναι η αξιολόγηση να βασίζεται σε «λεφτά» αισθήματα ή στο αν ταιριάζει ο... αστρολογικός χάρτης τους. Άραγε το επόμενο χεράκι που τους σφίγγει το χεράκι είναι καλύτερο από το προηγούμενο;

Όποιος σπέρνει συμπεριφορές «καβάτζας», θερίζει συνθήκες μοναξιάς...

Ομιχλώδες και συννεφιασμένο τοπίο σχέσης 
Το πιο πιθανό, αγαπημένοι μου αναγνώστες, είναι, πρώτον, το αναπληρωματικό άτομο να υποκρινόταν, έως ότου έπαιρνε προαγωγή ως βασικό... Τα πραγματικά χρώματα μιας σχέσης βγαίνουν μέσα από υγιείς συνθήκες... Εάν, δε, το αναπληρωματικό άτομο έχει την τάση να έλκεται αποκλειστικά από μη διαθέσιμα άτομα, τότε δεν θα είναι πρόθυμο να προσπαθήσει μέσα στο πλαίσιο μιας κανονικής σχέσης, διότι διακατέχεται από φόβο δέσμευσης.

Επίσης, όταν το βασικό άτομο φύγει από το προσκήνιο, το αναπληρωματικό άτομο θα χάσει το ενδιαφέρον του, διότι δεν θα υπάρχει πλέον το έδαφος για αυτοεπιβεβαίωση μέσα από την σύγκριση με τον/την ανταγωνιστή/στριά του.

Οι ερωτικές σχέσεις είναι σαν το τάνγκο, το όποιο έχει στάδια: ξεκινάει με τον ρομαντισμό και την ιδανική συμπεριφορά και αρχίζει να γίνεται παθιασμένο, αναβλύζοντας συναισθήματα έντονα, όπως το πάθος και ο θυμός. Το πώς θα το διαχειριστεί το ζευγάρι εκατέρωθεν εξαρτάται από το πόσο πρόθυμοι είναι να προσπαθήσουν και οι δύο.

Όσοι προσπαθούν να χτίσουν την ευτυχία τους σε βάρος άλλων, συχνά τιμωρούνται, διότι όποιος/όποια λειτουργεί με το «σύνδρομο της μαϊμούς», στα δύσκολα δεν θα προσπαθήσει να σώσει την σχέση του, αλλά θα συνεχίσει την κλασική πρακτική αναζήτησης του επομένου κλαδιού. Σύμφωνα με την Εφαρμοσμένη Ανάλυση Συμπεριφοράς, όταν μια συμπεριφορά επιβραβεύεται, τότε ενισχύεται. Με λίγα λόγια, η ιστορία θα επαναληφθεί.

Δεν θα αναφερθώ στον/στην βασικό/βασική σύντροφο, καθώς μπορεί να... κοιμάται τον ύπνο του δικαίου. Το αναπληρωματικό άτομο θα πρέπει να σκεφτεί αν η μπερδεμένη κατάσταση, στην οποία επέλεξε να εμπλακεί και να την αποδεχτεί, έχει ελπίδες να ξεκαθαρίσει, καθώς η αξιαγάπητη μαϊμού ενδέχεται να τον/την θεωρεί ακόμα ένα μεταβατικό κλαδί...

Εάν «παγώσουμε» την εικόνα της μαϊμούς, η οποία κρατάει τα δυο κλαδιά συγχρόνως, παρατηρούμε ότι είναι παγιδευμένη ανάμεσα στα δυο κλαδιά -μεταφορικά, ανάμεσα στις δύο επιλογές. Η συνεχής αναζήτηση ενός καινούργιου κλαδιού δεν της αφήνει χρόνο για ξεκούραση -μεταφορικά, στον άνθρωπο ο χρόνος που περνάει μόνος του, χωρίς σχέση, μετά από έναν χωρισμό, λειτουργεί θεραπευτικά και βοηθάει στην αυτογνωσία.



Οι ανθρώπινες σχέσεις δεν «φωτοσοπάρονται»... Δεν φτιάχνουν έτσι «μαγικά» από τη μια μέρα στην άλλη. Χρειάζεται δουλειά και από τις δύο πλευρές και όλο αυτό θεμελιώνεται σε έδαφος, απ' όπου απουσιάζει ο εγωισμός.

Όταν σε μια σχέση που «βαλτώνει» το ζευγάρι βάζει σε προτεραιότητα να ξεκαθαρίσει την κατάσταση και όχι να την κάνει ακόμα πιο περίπλοκη, προσθέτοντας  ένα αναπληρωματικό άτομο, τότε, συνήθως, το αποτέλεσμα είναι θετικό.

- Twitter: https://twitter.com/elsa_barda
- email. elsabardapsychologist@hotmail.com
*Η Ελσα Μπάρδα έχει βασικό πτυχίο ψυχολογίας (BSc Honours), μετεκπαίδευση πρώτο μάστερ στην Κλινική Ψυχολογία (MSc Clin. Psy.) και δεύτερο μάστερ στην Εφαρμοσμένη Ανάλυση Συμπεριφοράς MSc (MSc ABA ). Η εκπαίδευση και μετεκπαίδευσή της έγινε στη Μ. Βρετανία. Έχει αναγνώριση πτυχίων από το ΔΟΑΤΑΠ και άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ψυχολόγου. 

«Challenge accepted»: Η εγκεφαλική ανωριμότητα... ξεκλειδώνει την πόρτα στα επικίνδυνα παιχνίδια

Η συμπεριφορά στο μικροσκόπιο

Έλσα Μπάρδα23/06/201712:225

Η κλινική ψυχολόγος και αναλύτρια Εφαρμοσμένης Συμπεριφοράς, Έλσα Μπάρδα, γράφει για την σκοτεινή όψη του Διαδικτύου και εξηγεί γιατί οι έφηβοι πέφτουν θύματα της παραληρηματικής λογικής επικίνδυνων παιχνιδιών 

*Έλσα Μπάρδα - Κλινικός Ψυχολόγος - Αναλύτρια Εφαρμοσμένης Συμπεριφοράς

Οι περισσότεροι από τους αναγνώστες υποθέτω θα θυμάστε το εφηβικό παιχνίδι «θάρρος ή αλήθεια». Τι ήταν αυτό που έκανε εκείνο το παιχνίδι εξαιρετικά δημοφιλές; Ήταν η περιέργεια, η αναζήτηση περιπέτειας, η πρόκληση;

 

Πίσω από την ανεξερεύνητη φύση της πρόκλησης κρύβεται ο κίνδυνος 

Σήμερα, με την βοήθεια του Internet, τέτοιου είδους παιχνίδια παίρνουν μια διαφορετική και επικίνδυνη τροπή. Τα παιχνίδια αυτά χαρακτηρίζονται από την παραληρηματική λογική και αποτελούν την σκοτεινή όψη του Διαδικτύου. Πρόσφατα, ένα από τα πλέον γνωστά επικίνδυνα παιχνίδια, που οδήγησε εφήβους στον θάνατο, έφτασε και στη χώρα μας, με την ονομασία «Μπλε Φάλαινα - Blue Whale Challenge». 

Μερικά εξίσου επικίνδυνα παιχνίδια είναι το «Choking Game», που αφορά παιδιά και εφήβους με μέση ηλικία τα 13 έτη, το «Cinnamon challenge», το «Knockout challenge», το «Car Surfing» με 100 καταγεγραμμένους θανάτους τα τελευταία 18 χρόνια, το «Chubby Bunny», το «6.30-second fight game», το «ABC Game», το «Robotripping», το «Gallon challenge», το «Ice and Salt Challenge» και το «Skittling».

Σαφώς εγείρει ανησυχίες το πώς μπόρεσε ο δημιουργός του «Blue Whale Challenge» -ή αλλιώς «παιχνίδι θανάτου»- να κάνει πλύση εγκέφαλου στους έφηβους, οδηγώντας τους στον θάνατο, αλλά και η αντίληψη που έχουν οι έφηβοι για το Διαδίκτυο. Ορισμένοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι εκ φύσεως το συγκεκριμένο παιχνίδι κρατάει δέσμιους τους εφήβους μέσω του εκφοβισμού. 


 

Τι είναι όμως αυτό που οδηγεί τους έφηβους στην ολοκλήρωση των επικινδύνων παιχνιδιών, όπως αυτά που προανέφερα, τα οποία δεν περιλαμβάνουν τον παράγοντα εκφοβισμό;

Βιολογική προδιάθεση στην άγνοια κίνδυνου

Ο παιδοψυχολόγος Jay Giedd θεωρεί την έναρξη της εφηβείας ως μια αναπτυξιακή περίοδο ευαλωτότητας σε ριψοκίνδυνες συμπεριφορές. Ο Dr. Kazdin, πρώην πρόεδρος της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας, και ο Carlo Rotella, διευθυντής των Αμερικανικών Σπουδών του Boston College, υποστηρίζουν ότι οι αλλαγές στη δομή και λειτουργία του εγκεφάλου κατά την περίοδο της εφηβείας, όπου η κοινωνικό-συναισθηματική ωρίμανση βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη, αυξάνουν την επιθυμία του εφήβου για την αναζήτηση αισθητηριακής διέγερσης, μέσα από έντονες εμπειρίες, όπως οι ριψοκίνδυνες συμπεριφορές.  

Η ανατομία της άγνοιας κινδύνου

Ο προμετωπιαίος φλοιός, το τμήμα του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για την αυτορρύθμιση, καθώς και βασικά μέρη του εγκεφάλου, που εμπλέκονται στον έλεγχο των παρορμήσεων και της ριψοκίνδυνης συμπεριφοράς, δεν έχουν ακόμη αναπτυχθεί αρκετά στην εφηβεία, προκειμένου ο έφηβος να μπορεί να ελέγχει τις παρορμήσεις. Η ωρίμανση αυτή επιτυγχάνεται μέχρι και την ηλικία των 25 ετών.


 
Γιατί η ριψοκίνδυνη συμπεριφορά των έφηβων είναι μεταδοτική;

Στην εφηβεία oι σχέσεις με τους συνομήλικους είναι εξαιρετικά σημαντικές, γι' αυτό κεντρικό ρόλο παίζουν οι φίλοι. Ο θαυμασμός τον οποίο προκαλούν οι ριψοκίνδυνες συμπεριφορές στους φίλους μπορεί να ωθήσει τον έφηβο να τολμήσει κάτι, το οποίο ξέρει ότι είναι πιθανό να τον βλάψει. Νευρολογικά, η κοινωνική επιβράβευση οδηγεί σε υψηλότερα επίπεδα ντοπαμίνης -της ορμόνης που συνδέεται με την ευχαρίστηση και τον εθισμό. 

Σύμφωνα με μελέτες, η ριψοκίνδυνη συμπεριφορά παρουσιάζεται σε μεγαλύτερη συχνότητα σε ομάδες, καθώς η κοινωνική πίεση είναι μεγαλύτερη. Ο Dr Freedman, καθηγητής Ψυχιατρικής, σε άρθρο του στους New York Times, υποστηρίζει ότι οι ριψοκίνδυνες συμπεριφορές ενισχύουν σε μεγάλο βαθμό το άγχος που βιώνει ο έφηβος. 


 
Έφηβοι και δυσπροσαρμοστικές συμπεριφορές

Τα περισσότερα από τα επικίνδυνα παιχνίδια που προανέφερα εμπεριέχουν μαζοχιστικά στοιχεία. Ο αυτοτραυματισμός προκύπτει από την τάση του ατόμου να υποφέρει και να επιδιώκει τον πόνο. Για τους έφηβους που υποφέρουν από κατάθλιψη, ο σωματικός πόνος εξυπηρετεί, προκειμένου να «μουδιάσει» τον ψυχικό πόνο που τους διέπει. Τέτοιες συμπεριφορές είναι εξαιρετικά επικίνδυνες, διότι ενισχύουν την συμπτωματολογία της κατάθλιψης και ενδεχομένως κλιμακώνουν την απαισιοδοξία, την δυστυχία, καθώς καταλήγουν να εξαντλούν τα ψυχικά αποθέματα.


 
Μια οικογενειακή υπόθεση

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα μελέτης που διεξήχθη με υπεύθυνο τον καθηγητή της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, Lawrence Fisher, και του καθηγητή Shirley Feldman του Πανεπιστημίου Stanford, τα παιδιά που έχουν σωστή και ποιοτική επικοινωνία με τις οικογένειές τους, καθώς και ισχυρό συναισθηματικό δέσιμο, είναι λιγότερο πιθανό, στη διάρκεια της εφηβείας, να εκδηλώσουν συμπεριφορές υψηλού κίνδυνου, όπως χρήση ναρκωτικών, οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, κάπνισμα κτλ.


 
Ποιο είναι το καλύτερο «Firewall» για να προστατέψω το παιδί μου;

Παρότι τα επικίνδυνα παιχνίδια κατευθύνουν τον έφηβο σε τάση για αυτοτραυματική συμπεριφορά, ενδόμυχα αυτή η συμπεριφορά σηματοδοτεί την ανάγκη εκτόνωσης της εσωτερικής έντασης. Για το λόγο αυτό, οι γονείς δεν πρέπει να φορτίζουν υπερβολικά τα παιδιά. Επίσης, θα πρέπει να είναι ευαισθητοποιημένοι σε ανησυχητικές συμπεριφορές, όπως αυτές που προανέφερα.

Για τους παραπάνω λόγους, αγαπημένοι μου γονείς, το «Blue Whale Challenge» δεν αφορά αποκλειστικά την ασφαλή πλοήγηση στο Διαδίκτυο. Υπάρχουν και πιθανώς να υπάρξουν πολλοί κρυμμένοι κίνδυνοι στο Διαδίκτυο, όμως ο πυρήνας ασφάλειας για το παιδί χτίζεται, όταν ο γονιός θεμελιώνει ποιοτική σχέση και σωστή επικοινωνία μαζί του. Εάν ο τρόπος που αντιδράτε στις απερίσκεπτες συμπεριφορές του παιδιού σας είναι επικριτικός και τιμωρητικός, είναι πιθανόν να το απομακρύνετε.

Δεν θα εμβαθύνω σε επίπεδο συμβουλών, καθώς πολλοί συνάδελφοι έχουν ασχοληθεί και καλύψει άριστα τρόπους αντιμετώπισης. Η δικιά μου τοποθέτηση, ως Κλινικός Ψυχολόγος και Αναλύτρια Εφαρμοσμένης Συμπεριφοράς, εστιάζει στην πρόληψη, διότι το «μετά» ίσως ξεφύγει από τον έλεγχό σας. 

Πέρα από την σωστή σχέση γονέα-παιδιού, θα πρέπει η οικογένεια να αφουγκράζεται τις εσωτερικές ανάγκες και ανησυχίες του παιδιού. Επίσης, να κατανοεί και να αποδεχτεί την επαναστατική φύση της εφηβείας, ώστε να κατευθύνει το παιδί σε υγιείς δραστηριότητες, που ανεβάζουν την αδρεναλίνη, όπως είναι η άθληση

- Twitter: https://twitter.com/elsa_barda
- email. elsabardapsychologist@hotmail.com
*Η Ελσα Μπάρδα έχει βασικό πτυχίο ψυχολογίας (BSc Honours), μετεκπαίδευση πρώτο μάστερ στην Κλινική Ψυχολογία (MSc Clin. Psy.) και δεύτερο μάστερ στην Εφαρμοσμένη Ανάλυση Συμπεριφοράς MSc (MSc ABA ). Η εκπαίδευση και μετεκπαίδευσή της έγινε στη Μ. Βρετανία. Έχει αναγνώριση πτυχίων από το ΔΟΑΤΑΠ και άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ψυχολόγου. 

Η συμπεριφορά στο μικροσκόπιο

Όταν τα παιδιά γίνονται γονείς, μαθαίνουν να λένε πάντα «ναι»

Έλσα Μπάρδα27/05/201713:045

Η κλινική ψυχολόγος και αναλύτρια Εφαρμοσμένης Συμπεριφοράς, Έλσα Μπάρδα, γράφει για το σύνδρομο του «γονεϊκού» παιδιού, καθώς και τις επιπτώσεις του στην ενήλικη ζωή

*Έλσα Μπάρδα - Κλινικός Ψυχολόγος - Αναλύτρια Εφαρμοσμένης Συμπεριφοράς

Παραδοσιακά, στην οικογένεια οι γονείς έχουν τον ρόλο του φροντιστή. Δυστυχώς, όμως, σε ορισμένες περιπτώσεις οι ρόλοι αντιστρέφονται, με το παιδί να αναλαμβάνει το τιμόνι των πρακτικών και συναισθηματικών αναγκών του γονέα.  

Το φαινόμενο αυτό το συναντάμε πιο συχνά στα μεγαλύτερα παιδιά της οικογένειας, όπου υπάρχει μέλος της οικογένειας με σωματικό ή ψυχικό πρόβλημα ή σε περιπτώσεις όπου ο ένας εκ των δύο γονιών ενδεχομένως να απουσιάζει ή να μην ενδιαφέρεται -π.χ. ο πατέρας, με το παιδί να προσπαθεί να καλύψει τις συναισθηματικές ανάγκες της μητέρας, με την οποία έχει αναπτύξει ισχυρό δεσμό, να της συμπαρασταθεί και να την προστατέψει. 

Σαφώς οι γονείς ασυνείδητα υιοθετούν συγκεκριμένες συμπεριφορές απέναντι στα παιδιά τους, που πιθανόν να οφείλονται στα δικά τους προσωπικά βιώματα κατά την παιδική ηλικία, όπου οι δικές τους ανάγκες δεν είχαν καλυφθεί επαρκώς.


«Ως παιδί θυμάμαι τον εαυτό μου να δίνω, πριν να μάθω, να φροντίζω τα αδέλφια μου ήταν υποχρέωσή μου. Tο παιχνίδι με τους φίλους μου ερχόταν σε δεύτερη μοίρα. Oι προσωπικές μου ανάγκες και επιθυμίες για μένα, ήταν πολυτέλεια. Ήμουν συνετό παιδί και δεν έφερνα ποτέ αντίρρηση στους γονείς μου. Υποθέτω ότι είναι ένα από τα χαρακτηριστικά μου ως ενήλικας. Πρώτο μέλημά μου είναι πώς να ικανοποιήσω τους άλλους. Μερικές φορές αναλαμβάνω την ευθύνη για πληγωμένα συναισθήματα των άλλων. Σκληρός κριτής του εαυτού μου, με θέτω σε συνεχή αποδοκιμασία, αυτή μου η ανασφάλεια με κυριεύει μέχρι σήμερα. Από παιδί δεν είχα περιθώρια για λάθη... Ακόμα είμαι τελειομανής. Νιώθω εγκλωβισμένος στις ανάγκες των άλλων, αλλά δεν μπορώ να κάνω αλλιώς... Δεν έχω μάθει αλλιώς» 

Γονεοποίηση-κίνδυνος για την ψυχοσυναισθηματική ισορροπία των παιδιών

Σύμφωνα με τον θεραπευτή Minuchin, το συγκεκριμένο φαινόμενο, γνωστό ως σύνδρομο του «γονεϊκού» παιδιού, αποτελεί έναν δυσλειτουργικό τρόπο αλληλεπίδρασης ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας.  

Οι συναισθηματικές ανάγκες του παιδιού παραγκωνίζονται, προκειμένου να ενισχύσουν τις ανάγκες των γονιών, με αποτέλεσμα το παιδί σταδιακά να παύει να αναζητά από τους γονείς ανακούφιση, καθοδήγηση, ακόμα και την προσοχή τους και να επικεντρώνεται αποκλειστικά στο πώς θα τους ικανοποιήσει. 

Ως φυσική συνέπεια της αναστροφής των ρόλων, το παιδί χάνει την ανεμελιά της παιδικής ηλικίας, έχει κυριευτεί από συνεχόμενο άγχος να ικανοποιήσει τους γονείς του και να φέρει εις πέρας οτιδήποτε καταπιάνεται. Μπορεί η υπευθυνότητα να αποτελεί προσόν, εφόσον όμως δεν παρακάμπτει τις προσωπικές ανάγκες του παιδιού και την ανάγκη του για φροντίδα. 

Οι επιπτώσεις στην συναισθηματική εξέλιξη των παιδιών ως ενήλικες

Σύμφωνα με τον Skinner και την Επιστήμη της Εφαρμοσμένης Ανάλυσης Συμπεριφοράς (Applied Behaviour Analysis), το ιστορικό μάθησης συνεπιδρά και συνδιαμορφώνει τη συμπεριφορά του ανθρώπου μαζί με περιβαλλοντικούς παράγοντες. Όταν το παιδί-γονέας δέχεται επιβράβευση, επειδή δεν ζητά τα προαπαιτούμενα ως παιδί, τότε μαθαίνει να επικεντρώνεται στο πώς να αναγνωρίζει τις ανάγκες των άλλων και να προσαρμόζεται με βάση αυτές, χωρίς να διεκδικεί τα δικά του «θέλω».

Όταν ο τρόπος συσχετισμού με τους άλλους παγιωθεί, η ανεκτικότητα και η ανθεκτικότητα θα τον συντροφεύουν στην ενήλικη ζωή. Ενδεχομένως, δε, να θυματοποιηθεί, στην προσπάθειά του να ανταποκριθεί ακόμα και στις πιο παράλογες απαιτήσεις του περιβάλλοντος. Η συνεχής υπερπροσπάθεια στο να διατηρήσει το παιδί μια σχέση με βάση τα «θέλω» των γονιών του, πιθανόν να το εξαντλήσει στην ενήλικη ζωή, διότι η αυτοθυσία οδηγεί σε παραμέληση του εαυτού του, σε εσωτερικό θυμό, καθώς και σε αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές. 

Η εξάρτηση που έχω από το περιβάλλον με κάνει να λέω πάντα «ναι»

«Σε όλη μου τη ζωή είχα τον ρόλο του σωτήρα»

Ως ενήλικας, το «γονεοποιημένο» παιδί βιώνει το αίσθημα του ανικανοποίητου. Είναι τελειομανής, μονίμως αναλαμβάνει περισσότερες ευθύνες από αυτές που του αναλογούν, με αποτέλεσμα να δυσκολεύεται στην διεκπεραίωσή τους. 

Ο φόβος απόρριψης και το άγχος αποχωρισμού τον συνοδεύουν και στις ενήλικες σχέσεις, γι' αυτό και σε ορισμένες περιπτώσεις αποφεύγει να κάνει σχέση ή κάνει σχέσεις που χαρακτηρίζονται από την εξάρτηση, που πιθανόν να κουράσουν τον/την σύντροφό του. Ως γονέας πιθανόν να γίνει αυταρχικός και επικριτικός.  

Η τυφλή υπακοή στα πρέπει του περιβάλλοντος είναι τυραννική!

«Πρέπει να κατανοώ τις ανάγκες των άλλων. Πρέπει πάντα να στηρίζω τον/την σύντροφο μου. Πρέπει πάντα να βοηθώ τους συναδέλφους μου. Πρέπει πάντα να είμαι δίπλα στους φίλους μου. Πρέπει πάντα να ξεπερνώ τον εαυτό μου»

Ο γονέας πρέπει να θέτει προσεκτικά προσδοκίες στο παιδί του, με γνώμονα την προστασία και το όφελος του παιδιού

Τι θα γίνει, λοιπόν, όταν το «παιδί-γονέας» ως ενήλικας αποτύχει σε ένα από αυτά τα «πρέπει»; Πιθανόν να αισθανθεί ενοχές και να απογοητευτεί με τον εαυτό του. Τα «πρέπει» συντηρούν την εσωτερική ένταση και δημιουργούν άγχος, καταλήγοντας να διαταράσσουν τις διαπροσωπικές, επαγγελματικές, προσωπικές σχέσεις, αντί να τις βελτιώνουν. Το «παιδί-γονέας» είναι επιρρεπές στο να εμφανίσει διαταραχές άγχους ή κατάθλιψη ως ενήλικας, συνεπώς είναι σημαντικό να απαλλαχθεί από τα ατέλειωτα «πρέπει» και να διεκδικήσει τα δικά του «θέλω». 

Το παιδί, αντί να ξοδεύει τον εαυτό του, προκειμένου να είναι καλά οι άλλοι, θα πρέπει να χρησιμοποιεί την ενέργειά του, για να χτίζει την αυτοβελτίωση που αναλογεί στο αναπτυξιακό του στάδιο, μέσα από δραστηριότητες π.χ. το παιχνίδι, τον αθλητισμό...

- Twitter: https://twitter.com/elsa_barda
- email. elsabardapsychologist@hotmail.com
*Η Ελσα Μπάρδα έχει βασικό πτυχίο ψυχολογίας (BSc Honours), μετεκπαίδευση πρώτο μάστερ στην Κλινική Ψυχολογία (MSc Clin. Psy.) και δεύτερο μάστερ στην Εφαρμοσμένη Ανάλυση Συμπεριφοράς MSc (MSc ABA ). Η εκπαίδευση και μετεκπαίδευσή της έγινε στη Μ. Βρετανία. Έχει αναγνώριση πτυχίων από το ΔΟΑΤΑΠ και άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ψυχολόγου.