Τετάρτη 8 Μαρτίου 2017

Ο Υπερ-ήρωας γονέας παιδιού ΑμεΑ


Ένα ενδυναμωτικό αφιέρωμα στους γονείς παιδιών ΑμεΑ από την κλινική ψυχολόγο και αναλύτρια Εφαρμοσμένης Συμπεριφοράς, Έλσα Μπάρδα.


*Έλσα Μπάρδα - Κλινικός Ψυχολόγος - Αναλύτρια Εφαρμοσμένης Συμπεριφοράς
Το να είσαι γονέας είναι δύσκολο. Το να είσαι γονέας σε ένα παιδί με επιπλέον ανάγκες είναι ακόμη πιο απαιτητικό! Η διαδρομή φαντάζει με δύσβατο ταξίδι προς την Ιθάκη. Ο ατελείωτος μαραθώνιος δεν έχει διαλείμματα... Έχει εμπόδια, όπως υποτροπές, παλινδρομήσεις και κρίσεις, καθώς και ένα μη προβλέψιμο μέλλον!

Αγαπημένοι γονείς, Σούπερ Ήρωες, βασισμένη στην προσωπική πολυετή κλινική εμπειρία μου σε θέματα συμπεριφοράς και ειδικής αγωγής, ήθελα πολύ να σας κάνω ένα αφιέρωμα ενθαρρυντικό, κυρίως για εσάς που βρίσκεστε στο ξεκίνημα αυτού του ταξιδιού...

Το ταξίδι δεν είναι μοναχικό! Δεν είστε μόνοι!

Υπάρχουν και άλλοι γονείς που βιώνουν προκλήσεις σε καθημερινή βάση, όπως εσείς. Οι προκλήσεις δεν είναι απαραίτητα ίδιες, όμως το να αναπτύξετε ένα δίκτυο με γονείς παιδιών, που έχουν ανάλογες ανησυχίες με εσάς, μπορεί να σας προσφέρει μεγάλη ανακούφιση. Μέσα από την εμπειρία μου με νέα ζευγάρια που ήρθαν αντιμέτωπα π.χ. με την διάγνωση του αυτισμού, διαπίστωσα ότι απομονώθηκαν από τις παρέες τους, καθώς ένιωθαν ότι δεν μπορούσαν να τους καταλάβουν... ότι αυτό που για εκείνους θεωρείται αυτονόητη δεξιότητα, για τους γονείς παιδιών ΑμεΑ θεωρείται επιβράβευση... αποτέλεσμα σκληρής προσπάθειας!

Σταματήστε να κάνετε συγκρίσεις

Ελάχιστοι μπορούν να βιώσουν πόσο δύσκολο είναι να βλέπετε τα παιδιά των φίλων σας, που έχουν ίδια ηλικία με το δικό σας, να εξελίσσονται, ενώ εσείς να λαχταράτε να ακούσετε την λέξη «μαμά» ή «μπαμπάς». Ίσως να έχετε εξαντλήσει τα όριά σας και τα ψυχικά σας αποθέματα, αλλά με υπομονή, αγάπη και προσπάθεια γίνονται μικρά θαύματα!

Η σχέση γονέα-παιδιού πρέπει να είναι πλούσια σε συναίσθημα!

Στην συμβουλευτική γονέων πάντα επέμενα ότι στο εκπαιδευτικό κομμάτι θα πρέπει να εμπλέκεται και ο ίδιος ο γονιός, προκειμένου να επιτευχθεί η γενίκευση της δεξιότητας. Όμως, πέρα από το εκπαιδευτικό κομμάτι, πιο σημαντική θέση κατέχει ο δεσμός προσκόλλησης, στον όποιο έχω αναφερθεί σε προηγούμενο άρθρο μου.

Εύρεση ποιοτικού χρόνου με τα παιδιά σας

Οι σούπερ γονείς τείνουν να είναι αρκετά απασχολημένοι και «σκλαβωμένοι» σε ένα πρόγραμμα, δεδομένου ότι είναι απαραίτητη η σταθερότητα για τα παιδιά. Αγαπημένοι μου γονείς, μην εγκλωβίζεστε στο πρόγραμμα, ακόμα και αν ένα παιδί με χαμηλό λειτουργικό και χωρίς λεκτική επικοινωνία έχει ανάγκη να παίξει και να γελάσει μαζί σας.


Άλλωστε, μια από τις πιο εξαιρετικές θεραπείες για την προσχολική ηλικία -κυρίως για τον αυτισμό- είναι η θεραπεία αλληλεπίδρασης, στην οποία έχω εξειδικευτεί (ερευνητικά και εμπειρικά) και η οποία βασίζεται στην σχέση γονέα και παιδιού, καθοδηγούμενη από τον εξειδικευμένο ειδικό.

Επιτρέψτε στον εαυτό σας να χαρεί!

Μετά τις προκλήσεις ακολουθεί η ανταμοιβή. Το να «καυχηθείτε» για τα επιτεύγματα του παιδιού σας δεν είναι αποκλειστικό δικαίωμα ενός γονέα παιδιού με τυπική ανάπτυξη, αλλά και δικό σας!

Κάντε την θεραπεία παιχνίδι και το παιχνίδι θεραπεία!

Η συνεδρία ειδικά για μικρές ηλικίες θα πρέπει να έχει την μορφή παιχνιδιού και αυτό γίνεται, διότι το παιδί συνεργάζεται μόνο όταν του κινήσουμε το ενδιαφέρον! Θα εκπλαγείτε όταν δείτε ότι το παιδάκι σας είναι σε θέση να συμμετέχει ακόμα και στην πιο απαιτητική δραστηριότητα, αρκεί να το διασκεδάζει! Στον αντίποδα, ακόμα και το πιο απλοϊκό παιχνίδι μπορεί να γίνει εκπαιδευτικό -π.χ. οι σαπουνόφουσκες μπορούν να διδάξουν το πάρε-δώσε μέχρι και να εξελίξουν τον οπτικό-κινητικό συντονισμό κτλ.

Εμπιστευτείτε το ένστικτό σας... Μπορεί οι θεραπευτές να είναι ειδικοί, όμως εσείς είστε ειδικοί στο παιδί σας!

Μερικές φορές θα πρέπει να πάρετε δύσκολες αποφάσεις 

Στην διαδικασία οργάνωσης συμπεριφοράς, που είναι ένα δύσκολο κομμάτι και θεμέλιος λίθος για τις αργότερα γνωστικές δραστηριότητες, θα έρθετε αντιμέτωποι με το συναίσθημα, αλλά και με το όφελος του παιδιού σας... Θα έρθετε επίσης αντιμέτωποι με την επιλογή ειδικού, που θα αναλάβει το παιδί... και σε αυτό το σημείο θα ήθελα να επισημάνω ότι πρέπει να εμπιστεύεστε και το ένστικτο του παιδιού σας! Πιστέψτε με, τα παιδιά με δυσκολίες ξέρουν να επιλέγουν! Άλλωστε, για να συνεργαστεί το παιδί σας με τον ειδικό, θα πρέπει να υπάρχει και «χημεία» ή, με απλά λόγια, συμπάθεια μεταξύ τους. Πώς το αντιλαμβάνεστε; Απλά με το να παρατηρείτε αν το παιδί πηγαίνει στις συνεδρίες με χαρά!

Δεν υπάρχει τέλειος γονιός, μην είστε σκληροί με τον εαυτό σας!

Δεν υπάρχει σωστό ή λάθος για τις αποφάσεις που καλείστε να πάρετε! Η αγωνία για το πώς να χειριστείτε μια κατάσταση πιθανώς να σας εξαντλήσει ψυχολογικά. Μην είστε σκληροί με τον εαυτό σας! Ο γονεϊκός ρόλος δεν συνοδεύεται από εγχειρίδιο! Δεν υπάρχει τέλειος γονέας, οι ενοχές δεν θα σας βοηθήσουν να βελτιώσετε την κατάσταση προς όφελος του παιδιού.

Το να είστε γονέας παιδιού με δυσκολίες είναι μέρος της ταυτότητάς σας, αλλά όχι η ταυτότητά σας. Μην χάνετε τον εαυτό σας μέσα σε αυτό, διότι δεν θα είστε αργότερα σε θέση να βοηθήσετε το παιδί σας με το 100% των δυνάμεών σας. Προσπαθήστε να βρείτε χρόνο για τον εαυτό σας, ώστε να αποφορτίζεστε.

Μην ντραπείτε να ζητήσετε βοήθεια

Μπορεί να έχετε τοποθετηθεί σε έναν ρόλο φροντιστή, όμως αυτό δεν συνεπάγεται ότι και εσείς δεν έχετε δικαίωμα να ζητήσετε βοήθεια από συγγενείς και οικογενειακούς φίλους.

Δεν είστε μόνο γονιός, αλλά και σύζυγος!

Ο γάμος είναι σαν ένα δέντρο που θέλει συνεχή φροντίδα, για να καρποφορήσει. Προσπαθήστε να κρατήσετε τις ισορροπίες ανάμεσα στον γονεϊκό και συντροφικό ρόλο!

Αναγνωρίστε στον εαυτό σας ότι είστε ένας Σούπερ Ήρωας

Είστε γονέας-σύζυγος-θεραπευτής-νοσοκόμα-γιατρός-φίλος-δάσκαλος-chef κτλ. Καθημερινά έρχεστε αντιμέτωποι με τις προκλήσεις της ζωής, της δουλειάς, της οικογένειας, του γονικού ρόλου και καταφέρνετε μέσα από το ψυχικό σας απόθεμα να δίνετε κουράγιο στο παιδί σας.
Μην ξεχνάτε! Δεν είστε ο τυπικός γονέας, είστε ο γονέας Σούπερ Ήρωας και το παιδάκι σας δεν έχει μόνο δυσκολίες, έχει και ιδιαίτερα χαρίσματα!
- email. elsabardapsychologist@hotmail.com

*Η Ελσα Μπάρδα έχει βασικό πτυχίο ψυχολογίας (BSc Honours), μετεκπαίδευση πρώτο μάστερ στην Κλινική Ψυχολογία (MSc Clin. Psy.) και δεύτερο μάστερ στην Εφαρμοσμένη Ανάλυση Συμπεριφοράς MSc (MSc ABA ). Η εκπαίδευση και μετεκπαίδευσή της έγινε στη Μ. Βρετανία. Έχει αναγνώριση πτυχίων από το ΔΟΑΤΑΠ και άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ψυχολόγου. 

Τα μαθήματα ζωής της ομαδικής άθλησης για παιδιά και εφήβους

Γιατί η ομαδική άθληση είναι «δεξαμενή» δεξιοτήτων, που θα συντροφεύουν το παιδί/έφηβο στην ενήλικη ζωή του. Απαντά η Έλσα Μπάρδα, Κλινική Ψυχολόγος και Αναλύτρια Εφαρμοσμένης Συμπεριφοράς.


*Έλσα Μπάρδα - Κλινικός Ψυχολόγος - Αναλύτρια Εφαρμοσμένης Συμπεριφοράς

Aναρίθμητα είναι τα πλεονεκτήματα και οφέλη του αθλητισμού για τα παιδιά, σύμφωνα με πληθώρα ψυχολογικών ερευνών. O αθλητισμός όμως είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα μέσο για την σωματική υγεία και κοινωνικοποίηση.

Και αν είναι κοινή γνώση ότι ο αθλητισμός έχει αντίκτυπο στην ψυχολογική και κοινωνική ευημερία του παιδιού, αυτό που δεν είναι ευρέως γνωστό, είναι ότι, ειδικά η ομαδική άθληση, «διδάσκει» κάποιες εξαιρετικά πολύτιμες δεξιότητες ζωής.


Nους υγιής εν σώματι υγιεί! - Τα παιδιά που συμμετέχουν στην ομαδική άθληση γίνονται ενεργοί ενήλικες

Τα φυσικά οφέλη της άθλησης λίγο πολύ τα γνωρίζουμε. Φυσικά, δεν είναι στην αρμοδιότητά μου να τα αναλύσω, θα ήθελα να σταθώ όμως στο κομμάτι της φυσικής κατάστασης και της μειωμένης πιθανότητας παχυσαρκίας. Ένα σώμα με καλή φυσική κατάσταση ενισχύει την αυτο-εικόνα ειδικά του έφηβου αθλητή, καθιστώντας τον παράλληλα πιο δημοφιλή.

Άθληση: Το υγιές κανάλι διοχέτευσης της ενεργητικότητας

Σύμφωνα με έρευνες, η εμπλοκή ενός παιδιού/εφήβου με τον αθλητισμό μειώνει την πιθανότητα εκδήλωσης παραβατικών συμπεριφορών, στην οποία έχω αναφερθεί σε προηγούμενο άρθρο μου, καθώς και την πιθανότητα στροφής στην χρήση ουσιών.

Το μυστικό της επιτυχίας είναι η εμπιστοσύνη στον εαυτό μας! 

Η ικανοποίηση που βιώνει το παιδί/έφηβος μέσα από τις επιτυχίες της άθλησης, το βοηθά να έρχεται σε επαφή από μικρή ηλικία με το γεγονός ότι «τα αγαθά κόποις κτώνται». Η ήττα και η αποτυχία είναι μέρος του παιχνιδιού, αλλά και της ζωής.

Με απώλειες ή χωρίς κρατάμε το κεφάλι ψηλά!

Δυστυχώς, όπως στη ζωή, έτσι και σε έναν αθλητικό αγώνα, δεν γίνεται να κερδίζουμε πάντα. Συνεπώς, το να μάθει το παιδί να διαχειρίζεται την απογοήτευση που συνοδεύει την ήττα, καθώς και την αδικία από μικρή ηλικία, το βοηθά να γίνει ένας ενήλικας, που δεν θα σταματήσει να αγωνίζεται!

Συνεπώς, ο αθλητισμός ενισχύει την δύναμη της θέλησης και την ψυχολογική ανθεκτικότητα, βοηθώντας το παιδί από μικρή ηλικία να μην εγκαταλείπει την προσπάθεια να μαθαίνει από τα λάθη του και να ξεπερνά τα εμπόδια....

Ένας για όλους και όλοι για έναν - Δεν υπάρχει «εγώ» στην ομάδα!

Tο ομαδικό άθλημα διδάσκει στα παιδιά να είναι λιγότερο εγωιστές, για να επιτύχουν περισσότερα!



Τα οφέλη της ομαδικής άθλησης επικεντρώνονται κυρίως στη βελτίωση συνεργατικών δεξιοτήτων -στο να μάθει με λίγα λόγια το παιδί να συνεργάζεται στο πλαίσιο μίας ομάδας, προκειμένου να επιτύχει έναν κοινό στόχο. Έτσι, τα ομαδικά σπορ εφοδιάζουν το παιδί με ικανότητες, οι οποίες θα το ωφελήσουν ως ενήλικα στο πλαίσιο της εργασίας.

Μέσα από την ομάδα το παιδί ωφελείται στο επίπεδο κοινωνικοποίησης και εξέλιξης των κοινωνικών του δεξιοτήτων. Η συνεργασία στο πλαίσιο της ομάδας καλλιεργεί παράλληλα τον σεβασμό και την εμπιστοσύνη όχι μόνο ως προς τον προπονητή, αλλά και στους συμπαίκτες του, ενισχύοντας την ευγενή άμιλλα και όχι την ζήλεια!

Η αποδοχή της διαφορετικότητας σε πάει μόνο μπροστά!

Στην ομαδική άθληση τα παιδιά έρχονται σε επαφή με συνομήλικούς τους, που ενδεχομένως να έχουν διαφορετικούς χαρακτήρες και συμπεριφορές. Έτσι, καλούνται να αποδεχτούν την διαφορετικότητα του συναθλητή τους, προκειμένου να είναι σε θέση να συνεργαστούν μαζί του σωστά και σε πολλές περιπτώσεις να τον στηρίξουν και να τον ενθαρρύνουν στον αγώνα.

Το να μάθει το παιδί/αθλητής να οργανώνει και να ελέγχει το συναίσθημά του απέναντι σε μια ενοχλητική συμπεριφορά είναι ένα μεγάλο προσόν, που θα τον πάει μπροστά ως ενήλικο, ειδικά στον χώρο εργασίας.

Χωρίς στοχοπροσήλωση δεν πας πουθενά!

Οι στόχοι καθοδηγούν τον αθλητή και είναι απαραίτητοι, ιδίως όταν ο αθλητής είναι νεαρής ηλικίας, όπου σίγουρα χρειάζεται πιο ξεκάθαρο πλάνο, για να μπορέσει να αποδώσει. Οι προσπάθειες και οι θυσίες που κάνουν οι αθλητές, προκειμένου να μπορέσουν να επιτύχουν το μάξιμουμ της απόδοσης, αποκτούν νόημα και δεν κλονίζονται εύκολα. Η άθληση βοηθάει στην αυτοπειθαρχία του εφήβου -π.χ. να επιλέξει την ξεκούραση, να κοιμηθεί νωρίς αντί να βγει έξω, προκειμένου να είναι προετοιμασμένος για τον αγώνα.

Το τρίπτυχο της διαχείρισης χρόνου είναι η Πειθαρχία, η Υπομονή και η Αφοσίωση 


Η βελτίωση σε όλους τους τομείς της ζωής έρχεται μέσα από την επιμονή και την σκληρή εργατικότητα...



Η στοχοπροσήλωση και η επιμονή, καθώς και η συγκέντρωση προσοχής που επιβάλλει η άθληση, προετοιμάζει το παιδί από μικρή ηλικία στο να γίνει πιο υπεύθυνος και πειθαρχημένος ενήλικας.

Οι ισορροπίες που καλείται από μικρή ηλικία να βάλει το παιδί ως προς τον χρόνο που θα περάσει με τις σχολικές δραστηριότητες, τις κοινωνικές σχέσεις, αλλά και για τον χρόνο που διαθέτει για τον εαυτό του, μπορεί στην αρχή να φαίνονται απαιτητικές, όμως βοηθούν το παιδί να βελτιώσει τις οργανωτικές του δεξιότητες και να κατανοήσει ότι ο χρόνος είναι υπερβολικά πολύτιμος, για να τον σπαταλήσει όλη την ημέρα σε ανούσια παιχνίδια μπροστά από τον υπολογιστή.

Συνεπώς, αγαπημένοι γονείς, το ομαδικό άθλημα δεν είναι απλά ένα μέσο άσκησης, ψυχαγωγίας ή κοινωνικοποίησης. Είναι πολλά παραπάνω...

Η ομαδική άθληση είναι «δεξαμενή» δεξιοτήτων που θα συντροφεύουν το παιδί στην ενήλικη ζωή του, με μια βασική προϋπόθεση: να θέλει το ίδιο το παιδί να συμμετέχει σε ένα άθλημα και να μην το κάνει καταναγκαστικά, για να ικανοποιήσει τα «θέλω» του γονέα.

Διότι, μην ξεχνάτε ότι, όπως οι ενήλικες, έτσι και τα παιδιά ελκύονται και προσπαθούν για κάτι, μόνο όταν μπορούν να αποδώσουν -διαφορετικά, δεν έχουν κίνητρο να προσπαθήσουν... 

- Twitter: https://twitter.com/elsa_barda
- email. elsabardapsychologist@hotmail.com

*Η Ελσα Μπάρδα έχει βασικό πτυχίο ψυχολογίας (BSc Honours), μετεκπαίδευση πρώτο μάστερ στην Κλινική Ψυχολογία (MSc Clin. Psy.) και δεύτερο μάστερ στην Εφαρμοσμένη Ανάλυση Συμπεριφοράς MSc (MSc ABA ). Η εκπαίδευση και μετεκπαίδευσή της έγινε στη Μ. Βρετανία. Έχει αναγνώριση πτυχίων από το ΔΟΑΤΑΠ και άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ψυχολόγου.