Παιχνίδια εξουσίας στη σχέση: Κυρίαρχος vs Υποταγμένος

Έλσα Μπάρδα02/04/2015

Έχεις το πάνω ή το κάτω χέρι στη σχέση σου;

 *Έλσα Μπάρδα - Κλινικός Ψυχολόγος - Αναλύτρια  Συμπεριφοράς 

Στους περισσότερους από εμάς η λέξη σαδομαζοχισμός (S-M) φέρνει στο μυαλό την εικόνα από την ταινία  50 αποχρώσεις του γκρι, ενός κόκκινου δωματίου με μαστίγια. Ο σαδομαζοχισμός ταυτίζεται με την σεξουαλική συμπεριφορά και τον σωματικό πόνο. Όταν μια ρομαντική σχέση ή ένας γάμος έχει βασικά γνωρίσματα τον απόλυτο έλεγχο (σαδιστικά στοιχεία) και την υποταγή (μαζοχιστικά στοιχεία), τότε τα σαδομαζοχιστικά στοιχεία παίρνουν μια άλλη ψυχοκοινωνική διάσταση, που επηρεάζουν την δυναμική στη σχέση.



Το ποιος θα υπερισχύσει σε μια σχέση όταν και οι δυο έχουν έντονες προσωπικότητες, θυμίζει τη μάχη των δυο φύλων. Τα σαδομαζοχιστικά στοιχεία δεν είναι στατικά, μεταβάλλονται, κάποιος ο οποίος είναι υποτακτικός μπορεί να θελήσει να αλλάξει ρόλο (swing) και ο φαύλος κύκλος εξουσιαστή-εξουσιαζόμενου συνεχίζεται. Αυτό συμβαίνει, διότι η ανασφάλεια στη μία περίπτωση εκφράζεται επιθετικά, ενώ στην άλλη παθητικά.



Τα παιχνίδια εξουσίας αρχίζουν από τον/τη σύντροφο που πιστεύει ότι πρέπει να έχει τον έλεγχο της σχέσης. Στα παιχνίδια εξουσίας, στόχος είναι η ανισότητα στους συντροφικούς ρόλους και το μέσο οι χειριστικές συμπεριφορές. Σε κάποιες περιπτώσεις, οι κανόνες της σχέσης και οι απαιτήσεις διατυπώνονται ευθέως στον/στη σύντροφο υπό τη μορφή προφορικού συμβολαίου -π.χ. «για να είμαστε μαζί, δεν θα κάνεις τίποτα, χωρίς να με ρωτήσεις».

Το πρόβλημα συνήθως προκύπτει, όταν ο κυρίαρχος φορά τη μάσκα του «εμείς» και καθώς εξασφαλίζει την εμπιστοσύνη, αποκαλύπτει το πραγματικό προσωπείο του «εγώ». Όταν ο/η σύντροφος που θέλει να κυριαρχήσει αντιμετωπίζει αντίδραση, τότε επικαλείται τη δύναμη της συνήθειας, την χρησιμοποίει με μεθοδικότητα, ώστε να κάνει τον/τη σύντροφο να συνηθίσει να αποδέχεται κάθε παράλογη απαίτηση, ως φυσιολογική. Σε αυτή την περίπτωση, ο κυρίαρχος μπορεί να ανταμείβει την ανοχή του υποταγμένου με δώρα, προκειμένου να συγκαλύψει τα μελανά σημάδια της σχέσης.

Σύμφωνα με έρευνες, το 80% των γυναικών είναι πιο πρόθυμες να αναλάβουν το ρόλο της υποτακτικής, όταν συναντήσουν το σωστό κυρίαρχο αρσενικό. Το αίτιο, σύμφωνα με την εξελικτική ψυχολογία, είναι η αρχέγονη πεποίθηση ότι, αν ένας άνδρας δεν μπορεί να κουμαντάρει μια γυναίκα, τότε δεν θα μπορέσει ούτε να την προστατεύσει. Σαφώς και οι χειραφετημένες γυναίκες έχουν και αυτές δίψα για εξουσία, συνεπώς οι σαδομαζοχιστικές τάσεις δεν έχουν αρσενική ή θηλυκή ταυτότητα.

«Πώς μπορεί όμως κάποιος, ο οποίος βιώνει συγκρούσεις εξουσίας στη σχέση του, να μπορεί να διακρίνει αν έχει το ρόλο του κυρίαρχου ή του υποταγμένου;».

Κυρίαρχος/συναισθηματικό Βαμπίρ: «Μπορεί να παραπονιέται, αλλά έτσι θέλει να του/της φέρομαι, δεν καταλαβαίνει αλλιώς»

Οι κυρίαρχοι στην αρχή μοιάζουν πολύ τέλειοι για να είναι αληθινοί. Στην πορεία της σχέσης βγάζουν προς τα έξω ένα χαρακτήρα εγωιστή, επίμονο, και αναίσθητο.
 
Δίνουν προτεραιότητα στις δικές τους ανάγκες, αδιαφορώντας για τα «θέλω» και τις ανάγκες του/της συντρόφου τους. Η σχέση τους με ένα άτομο υποτακτικό λειτουργεί ως μέσω επιβεβαίωσης της ανωτερότητάς τους. Το γεγονός ότι υπερισχύουν στη σχέση τους, τους δεσμεύει και τους εμποδίζει να ζητήσουν βοήθεια, διότι κάτι τέτοιο θα κλόνιζε την εικόνα τους ως ανεξάρτητων και ισχυρών.

Ο ρόλος τους είναι καθοδηγητικός (έμμεσα ή άμεσα) και αυταρχικός: αρέσκονται να δίνουν εντολές, π.χ. «έλα», «φύγε», και να έχουν απαιτήσεις. Τους αρέσει να συμβουλεύουν, χωρίς να δέχονται το αντίστροφο. Οι κυρίαρχοι παίρνουν αποφάσεις για τον/τη σύντροφό τους από τα πιο ασήμαντα, όπως το τι εκπομπή θα δουν στην τηλεόραση, τι θα φάνε το βράδυ, ακόμα με ποιους θα συναναστρέφονται. Οι κυρίαρχοι αποθαρρύνουν τις πρωτοβουλίες του/της συντρόφου τους, με πάγια τακτική την επίκριση -π.χ. «το φόρεμα που αγόρασες δεν σου πάει», «έπρεπε να με ρωτήσεις πριν αγοράσεις tablet, δεν ξέρεις από αυτά!». Τα πικρόχολα σχόλια μπορεί να σας κάνουν να αναρωτηθείτε: «Μα, γιατί κάθεται μαζί μου, εφόσον δεν του/της αρέσω;».

Ο ουσιαστικός διάλογος για να επιλυθούν τυχόν διαφορές είναι σχεδόν ανύπαρκτος, γιατί οι κυρίαρχοι δεν πρόκειται ποτέ να παραδεχτούν ότι κάνουν λάθος, προβάλλοντας δικαιολογίες και υπερασπίζοντας την στάση τους. Μπορεί να είναι τιμωρητικοί -π.χ. να μην παρέχουν στον άλλο αυτό που χρειάζεται, όπως τα χρήματα για να μπορέσει να αγοράσει αυτό που θέλει. Στο χειρότερο σενάριο ενδεχομένως να ασκήσουν λεκτική ή σωματική βία. Σε πιο ακραίες περιπτώσεις, για τους κυρίαρχους ο δυναμισμός «χρωματίζεται» μέσα από επιθετική συμπεριφορά.

Υποταγμένος/ πειθήνιο όργανο: «Γιατί κάθομαι και ανέχομαι τα πάντα; Μήπως τελικά είμαι μαζόχα;».

Επειδή οι κυρίαρχοι θέλουν να έχουν πάντα τον έλεγχο της κατάστασης, δημιουργούν τις συνθήκες και επιλέγουν να κάνουν σχέση με άτομα που έχουν κάποια χαρακτηριστικά προθυμοποιημένου θύματος, έτσι ώστε όχι απλά να ανέχονται, αλλά και να... γουστάρουν τη σαδιστική συμπεριφορά.

Οι εν δυνάμει υποτακτικοί από την άλλη έλκονται από την ανάγκη των κυρίαρχων να αγαπηθούν. Οι υποτακτικοί συνήθως είναι χαμηλών τόνων και αποφεύγουν να τραβάνε την προσοχή (προκλητικό ντύσιμο, συμπεριφορά). Από το πρώτο ραντεβού στοχοποιούν τον εαυτό τους ως πειθήνιο όργανο, εν ολίγοις προτρέπουν τους άλλους να πάρουν αποφάσεις -π.χ. ποιο εστιατόριο να επιλέξουν, τι να παραγγείλουν από το μενού, τι ώρα να επιστρέψουν σπίτι κτλ.

Είναι άτομα που έχουν μάθει να υπακούν, προσαρμόζονται εύκολα σε καινούργιες καταστάσεις και είναι πρόθυμοι να κάνουν ό,τι περνά από το χέρι τους, για να πετύχει η σχέση. Επειδή έχουν πλούσιο συναισθηματικό κόσμο και αντιλαμβάνονται το πώς νιώθει ο άλλος (ενσυναίσθηση) -δυστυχώς, όμως, υποθέτουν ότι και οι άλλοι καταλαβαίνουν-, κάνουν πολλές φορές το λάθος να μην συζητάνε ανοιχτά για τις δικές τους ανάγκες, γιατί πιστεύουν ότι οι άλλοι θα καταλάβουν. Προσδοκούν από τον/τη σύντροφο την προστασία, την εμπιστοσύνη και την αφοσίωση.



Καμιά σύγχρονη κοινωνία δεν επιβάλει σε κάποιον να είναι υποτακτικός, χωρίς τη συγκατάθεση του. Εύλογο λοιπόν είναι το ερώτημα γιατί κάποιοι που είναι δυναμικοί, εργατικοί και φιλόδοξοι, επιλέγουν συνειδητά να είναι έχουν το ρόλο του πειθήνιου οργάνου ση σχέση τους.

Η απάντηση κρύβεται στην απελευθέρωση από την ανάληψη ευθυνών. Η παράδοση άνευ όρων δημιουργεί συναισθηματική απελευθέρωση των καταπιεσμένων συναισθημάτων τους.

Οι υποτακτικοί μέσα από τη σχέση τους με τον/την κυρίαρχο αναβιώνουν συναισθήματα και καταστάσεις που είναι γνώριμες από την παιδική τους ηλικία. Μπορεί οι υποτακτικοί να αποφεύγουν να παίρνουν αποφάσεις, αυτό όμως δεν σημαίνει και ότι δεν θέλουν να ρωτάνε τη γνώμη τους.

Οι υποτακτικοί, για να παραδώσουν τον έλεγχο της σχέσης, πρέπει να νιώθουν ένα είδος ασφάλειας. Γι' αυτό το λόγο, οι κυρίαρχοι πρέπει να είναι αξιόπιστοι και να κρατάνε το λόγο τους.

Ο αγώνας ανάμεσα στο ζευγάρι στο ποιος θα βάλει τις δικές του ανάγκες και επιθυμίες  σε προτεραιότητα παρεμποδίζουν την καλλιέργεια ενσυναίσθησης, συνεργασίας και επικοινωνίας ανάμεσα στο ζευγάρι και σίγουρα αποτελούν μια ένδειξη μη υγιούς σχέσης.

Στην προσπάθεια οι κυρίαρχοι να αλλάξουν τους συντρόφους τους, ώστε να προσαρμοστούν στις δικές τους προσδοκίες, καταλήγουν να «συνθλίβουν» την ιδιαιτερότητα των συντρόφων τους.

Η σχέση εξάρτησης που καλλιεργούν οι κυρίαρχοι περιορίζει την προσωπική ανάπτυξη των συντρόφων τους -θα έλεγε κανείς ότι μια τέτοιου είδους σχέση μοιάζει με... χρεοκοπία. Ένα άλλο πρόβλημα που μπορεί να προκύψει σε μια τέτοια είδους σχέση, είναι ότι οι κυρίαρχοι μπορεί να καταχραστούν την εξουσία και εκεί συναντάμε περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας.

Σε αυτήν την περίπτωση, οι υποτακτικοί ναι μεν αντισταθμίζουν τις απώλειες που απορρέουν από την έλλειψη λήψης αποφάσεων με την σταθερότητα που παίρνουν από τη σχέση, όμως μόνο όταν οι κυρίαρχοι συμπεριφέρονται με τη μάσκα του σεβασμού.

Τα παιχνίδια εξουσίας σε μια σχέση συνοδεύονται από συνεχείς διαπραγματεύσεις και καβγάδες, που ενδέχεται να την κλονίσουν. Σαφώς και ανούσιες αφορμές, όπως που θα πάνε διακοπές το καλοκαίρι, μπορεί να προκαλέσουν καβγάδες και ίσως να καταλήξουν σε χωρισμό. Το πραγματικό αίτιο της σύγκρουσης, όμως, είναι το ποιος έχει το πάνω χέρι στην σχέση.

Εν κατακλείδι, όπως και το τάνγκο, η ρομαντική σχέση είναι δυαδική και αφορά στο «εμείς», χωρίς να αποδυναμώνει το «εγώ». Ο μόνος τρόπος να σπάσει ο φαύλος κύκλος των παιχνιδιών εξουσίας, είναι με μικρές αλλαγές στη συμπεριφορά μας και με αναγνώριση των ρεαλιστικών αναγκών του/της συντρόφου μας. Αν τον/την αγαπάτε, τολμήστε την αλλαγή!

Ακολουθήστε την Έλσα Μπάρδα https://twitter.com/elsa_barda
Ε-mail επικοινωνίας - elsabardapsychologist@hotmail.com

*Η Ελσα Μπάρδα έχει βασικό πτυχίο ψυχολογίας (BSc Honours), μετεκπαίδευση πρώτο μάστερ στην Κλινική Ψυχολογία (MSc Clin. Psy.) και δεύτερο μάστερ στην Εφαρμοσμένη Ανάλυση Συμπεριφοράς MSc (MSc ABA ). Η εκπαίδευση και μετεκπαίδευσή της έγινε στη Μ. Βρετανία. Έχει αναγνώριση πτυχίων από το ΔΟΑΤΑΠ και αδεία ασκήσεως επαγγέλματος ψυχολόγου. 

Σχέση από απόσταση: Έρωτας που δεν γνωρίζει σύνορα ή ψευδαίσθηση;

05/06/201513:25

Απόσταση... ένα τεστ για το πόσο μακριά μπορεί ο δικός σας έρωτας να ταξιδέψει

*Έλσα Μπάρδα - Κλινικός Ψυχολόγος - Αναλύτρια Συμπεριφοράς

Ποια τα αίτια που την καταδικάζουν; Με ποιο τρόπο μπορεί να επιβιώσει η σχέση από απόσταση;

Η σχέση από απόσταση είναι ένα πολύ συχνό φαινόμενο στην εποχή μας. Έρωτες του καλοκαιριού, που ξεκινάνε ένα ρομαντικό βράδυ σε παραλία ελληνικού νησιού και εξελίσσονται σε σχέση… Γνωριμίες μέσω social media που καταλήγουν σε ρομάντζο. Φοιτητικοί έρωτες που διατηρούνται, όταν οι δρόμοι χωρίζουν. Συμβατικά ζευγάρια σε σχέση ή σε γάμο, δεδομένων συνθηκών όπως η εύρεση εργασίας ή η φύση της εργασίας, όταν περιλαμβάνει πολλά ταξίδια σε μια άλλη πόλη ή χώρα, που τους αναγκάζουν να μένουν χωριστά για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Σε μια άλλη εποχή η σχέση από απόσταση μπορεί να φάνταζε ως μια σχέση καταδικασμένη και μη ρεαλιστική. Στη σημερινή εποχή όμως έχουμε στη διάθεσή μας μεταφορικά μέσα ανώτερης τεχνολογίας, π.χ. το αεροπλάνο και σύγχρονα μέσα τηλεπικοινωνίας -κινητή τηλεφωνία με εικόνα και ήχο, pc, tablet… Το Ίντερνετ έκανε την απόσταση να μοιάζει αμελητέα.

Για την κοινή γνώμη, η σχέση από απόσταση έχει προκαθορισμένη πορεία, εν ολίγοις έχει ημερομηνία λήξης. Ένα είναι σίγουρο: το ζευγάρι έρχεται αντιμέτωπο με πολλές προκλήσεις. Υπάρχουν όμως ζευγάρια που έκαναν τη διαφορά, διότι άντεξαν στην απόσταση και επισφράγισαν τη σχέση τους με γάμο. Μια πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι η σχέση από απόσταση είναι πολύ πιο δυνατή συγκριτικά με τη συμβατική συμβίωση και το ζευγάρι είναι αποφασισμένο να διατηρήσει την επαφή. Η έλλειψη της καθημερινής τριβής βοηθά στην ποιότητα της επικοινωνίας, ώστε οι συζητήσεις εμβαθύνουν, με αποτέλεσμα το ζευγάρι να δένεται συναισθηματικά.

Πρόκληση/Απόσταση
Για τα ζευγάρια που ξεκινάνε εξ αρχής τη σχέση από απόσταση, ο μεγαλύτερος κίνδυνος, που ενδεχομένως να υπονομεύσει την εξέλιξη της σχέσης, είναι ο φόβος και η αρνητική προδιάθεση. Στην αρχή κυριαρχεί ο ενθουσιασμός και η αρνητική αντίληψη δεν εκδηλώνεται. Στα πρώτα «συννεφάκια» της σχέσης η αρνητική στάση εκφράζεται με έλλειψη προσπάθειας στο να διατηρηθεί η επαφή.

Ένας άλλος παράγοντας που ίσως καταδικάσει τη σχέση είναι η λογική «βλέποντας πράττω». Τέτοιο σκεπτικό καλλιεργεί κλίμα ανασφάλειας, καταδικάζοντας οποιαδήποτε ερωτική σχέση. Το αποτέλεσμα είναι αυτός/αυτή που σκέφτεται έτσι, να είναι διαρκώς σε μια κατάσταση άμυνας, ψάχνοντας να βρει ψεγάδι στο/στη σύντροφό του, ώστε να προστατευτεί από μια πιθανή απογοήτευση. Συνήθως μια τέτοια εγωιστική στάση του τύπου «δώσε για να πάρεις» βάζει ένα τείχος ανάμεσα στο ζευγάρι και σε οποιαδήποτε μορφή ανιδιοτελούς συναισθηματικής επένδυσης.

Και η πίτα ολόκληρη και ο σκύλος χορτάτος



Ένας ακόμα καταλυτικός αρνητικός παράγοντας είναι ότι η φυσική συνεύρεση με το/τη σύντροφο προϋποθέτει οικονομικό κόστος μετακίνησης και δεν είναι πάντα τόσο εφικτή. Σε περίπτωση που το ζευγάρι έχει οικονομική αυτοτέλεια, τότε έρχεται αντιμέτωπο με τη χρονική διαθεσιμότητα -δηλαδή να μπορεί κάποιος να λείψει από τη δουλειά του. Εδώ τίθεται το θέμα ποιος θα αφήσει το βόλεμά του και θα αναλάβει τον πιο συχνό ρόλο του ταξιδιώτη. Οπότε δεν τίθεται θέμα απόστασης, αλλά ισορροπίας στη σχέση του «παίρνω και δίνω».

Θύματα συγκυριών



Τα καλά νέα είναι ότι τα ζευγάρια που λόγω συνθηκών αναγκάζονται να μένουν  σε διαφορετικές πόλεις/χώρες σίγουρα δεν κινδυνεύουν να βαρεθούν ο ένας τον άλλον. Η απόσταση σε αυτή την περίπτωση μπορεί να λειτουργήσει και αναζωογονητικά, διότι θα αναθερμάνει τη σχέση, καθώς η λαχτάρα της προσμονής να αντικρίσει κάποιος «face 2 face» το άλλο του μισό δημιουργεί μαγεία. Από την άλλη, για ένα παντρεμένο ζευγάρι που είναι χρόνια μαζί, η απόσταση θα δοκιμάσει τις αντοχές τους από κοινού και, αν όντως υπάρχει αγάπη, θα αποτελέσει την αφορμή για να ανακαλύψει ξανά από την αρχή ο ένας τον άλλο. Τα κακά νέα είναι ότι η έλλειψη μοιράσματος στα απλά και καθημερινά πράγματα, όπως το να επιστρέψει κάποιος σπίτι μετά από μια πιεστική ημέρα στη δουλειά και ο/η σύντροφος να είναι εκεί, για να τον/την χαλαρώσει, φαντάζουν τόσο δύσκολα. Η καθημερινή φυσική απουσία του/της συντρόφου στο πέρασμα του χρόνου κουράζει και εξαντλεί τα συναισθηματικά αποθέματα

Το τρίτο πρόσωπο
Όταν η αναμονή για μια συνάντηση είναι μεγάλη και ο χρόνος που περνάει μαζί το ζευγάρι είναι μικρός, τόσο μικρότερη είναι η πιθανότητα να μοιραστούν τα παράπονα που έχουν ο ένας από τον άλλον. Μια αγκαλιά και ένα φιλί αρκούν, για να ξεχάσουν και οι δυο πλευρές οτιδήποτε τους θυμώνει. Όταν απομακρύνονται λόγω απόστασης τα προβλήματα βγαίνουν πάλι στην επιφάνεια. Η οικειότητα και η εμπιστοσύνη ξεθωριάζουν και στη θέση τους φωλιάζει η ανασφάλεια. Στην πορεία τα τηλεφωνήματα σταδιακά αραιώνουν..

Όλη αυτή η ατμόσφαιρα αποξενώνει το ζευγάρι και προετοιμάζει το έδαφος για να εισβάλει το τρίτο πρόσωπο. Αξίζει να σημειωθεί ότι τις περισσότερες φορές το τρίτο άτομο έχει γνώση της συγκεκριμένης σχέσης, αλλά δεν διστάζει να διεκδικήσει. Πολλές είναι οι περιπτώσεις που το τρίτο πρόσωπο προσπαθεί να εκθέσει το φλερτ του με άκρως μεθοδευμένο τρόπο, έτσι ώστε να κλονιστεί η εμπιστοσύνη ανάμεσα στο ζευγάρι. Ακολουθεί η ζήλια, τα νεύρα, ο θυμός. Παρορμητικές και αντιδραστικές συμπεριφορές θυμίζουν παιχνίδι πινγκ-πονγκ, που στοχεύει στο ποιος θα πληγώσει τον άλλον πιο πολύ. Γι' αυτό το λόγο πολλά ζευγάρια από απόσταση χωρίζουν για ασήμαντες αφορμές, χωρίς να προσπαθούν να αντικρίσουν τα πραγματικά αίτια  που τους έφτασαν σε αδιέξοδο. Μερίδιο ευθυνών έχουν και οι δυο.

Υπάρχουν αυτές οι περιπτώσεις ζευγαριών που, ενώ έχουν εξαιρετική σχέση από μακριά, με το που αποφασίσουν να μείνουν μαζί στην ίδια πόλη -ακόμα και στο ίδιο σπίτι- χωρίζουν από τον πρώτο μήνα.

Και μαζί και χώρια



Αν και γλυκόπικρη η αίσθηση της σχέσης από απόσταση, κάποιοι άνθρωποι κατ' εξακολούθηση επιλέγουν τέτοιου τύπου σχέσεις και αυτό θα πρέπει να προβληματίσει τους ίδιους. Μια σχέση από απόσταση υφίσταται, διότι το συναίσθημα του πραγματικού έρωτα ξεπερνά τη λογική της απόστασης. Όταν κάποιος ασυνείδητα επιλέγει συνεχώς ανθρώπους που μένουν σε μια άλλη πόλη/χώρα, είναι πιθανό να έχει φόβο δέσμευσης, γι' αυτό και προτιμάει τη σχέση από απόσταση, καθώς δεν βιώνει τη σχέση ως απειλή της ανεξαρτησίας του/της. Τα θετικά στοιχεία της σχέσης από απόσταση είναι ότι δεν περιορίζει κάποιον από το να έχει απόλυτη ελευθερία να βγαίνει με τους/τις φίλους/φίλες του/της, ακόμα και με το αντίθετο φύλο, χωρίς να ελέγχεται -δηλαδή όλα τα καλά ενός single, ενώ παράλληλα εξασφαλίζει τη συναισθηματική κάλυψη, έστω και αν αυτή είναι τηλεφωνική επικοινωνία ή συζήτηση μέσω Skype...

Οδηγός επιβίωσης για ερωτευμένους σε σχέση από απόσταση



•    Ξεκαθαρίστε μέσα σας αν είναι έρωτας ή ενθουσιασμός.
•    Θετική στάση. Η εμπιστοσύνη είναι το ήμισυ του παντός - Η αμφισβήτηση οδηγεί σε παρανοϊκή ζήλια.
•    Πείτε όχι σε εφήμερους πειρασμούς - Η απόσταση δεν χρυσώνει το χάπι για τον απατημένο.
•    Παραδεχτείτε τα λάθη σας: ο εγωισμός δεν έχει θέση σε μια σχέση που ήδη παλεύει να κρατηθεί από κάπου.
•    Σωστή επικοινωνία: Η πιο δυνατή αλληλεπίδραση ανάμεσα στους ανθρώπους γίνεται μέσω της βλεμματικής επαφής, γι' αυτό η καθημερινή επαφή μέσω web κάμερας μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τη σχέση σας και να σας φέρει πιο κοντά. Βγείτε στο μπαλκόνι με το tablet σας και απολαύστε την πανσέληνο μαζί με το/τη σύντροφό σας. Το καθημερινό μοίρασμα στιγμών χτίζει  κλίμα ασφάλειας. Καθιερώστε μια ρουτίνα στην επικοινωνία σας, όπως ένα καληνύχτα πριν κοιμηθείτε.
•    Σχεδιάστε την επομένη συνάντησή σας. Κάντε όνειρα για το κοινό σας μέλλον ως ζευγάρι, αντιμετωπίστε την απόσταση ως μια μεταβατική συνθήκη, συζητώντας να βρείτε λύσεις, που θα σας φέρουν κοντά για πάντα.

Κάποιοι έρωτες είναι τόσο δυνατοί που ο χρόνος μετρά αντίστροφα, το ζευγάρι ζει για εκείνη τη μαγική στιγμή που θα βρεθούν ξανά μαζί….

Όταν νιώθετε τα συναισθήματά σας να ξεπερνάνε τη λογική της απόστασης, τότε αξίζει η προσπάθεια…

Η ανατομία του παθιασμένου έρωτα

Δημοσιεύτηκε στο Πρώτο Θέμα στις 14-02-2016 στην στήλη Group Therapy.

Παθιασμένος έρωτας: όταν τα σημεία ηδονής του εγκεφάλου «βαράνε κόκκινο», ενώ η θλίψη πάει περίπατο...

*Έλσα Μπάρδα - Κλινικός Ψυχολόγος - Αναλύτρια Εφαρμοσμένης Συμπεριφοράς

Εκείνο το βράδυ δεν είχα διάθεση για έξω... η αλήθεια είναι ότι με πίεσαν οι φίλες μου και εκεί που δεν το περίμενα συνάντησα εκείνον...!
Όταν γνωριστήκαμε ένιωσα αυτό το click...!
Μια ακατανίκητη έλξη και ανεξήγητη οικειότητα, σαν να τον γνώριζα χρόνια...
Ένιωθα ότι χανόμουν στο βλέμμα του...
Ήμουν νευρική σαν να πέρναγα από εξετάσεις...
Η καρδιά μου χτυπούσε πιο δυνατά...
Οι παλάμες των χεριών μου ίδρωναν και ένιωθα σαν να έχω πεταλούδες στο στομάχι...
Αναρωτήθηκα... γιατί τώρα; Γιατί εκείνον; Μήπως τελικά είναι ο ΕΝΑΣ; 

Έρως ανίκατε μάχαν


Στην αρχαία Ελλάδα εξυμνούσαν τον έρωτα και τον χαρακτήριζαν ως «τρέλα των θεών».

Για τους τραγουδοποιούς ο έρωτας μοιάζει με μουσική συμφωνία...

Η επιστήμη της Ψυχολογίας χαρακτηρίζει τον έρωτα ως μια έντονη εσωτερική επιθυμία για τη συναισθηματική ένωση με ένα άλλο πρόσωπο.

Έρωτας με την πρώτη ματιά!

Ο παθιασμένος έρωτας είναι ακούσιος, συμβαίνει εκεί που δεν το περιμένεις. Σύμφωνα με ερευνητές του Πανεπιστημίου Trinity της Ιρλανδίας, ο προμετωπιαίος φλοιός του εγκεφάλου είναι ο κύριος υπεύθυνος για την ανεξήγητη ερωτική έλξη που μπορεί να δημιουργηθεί σε κλάσματα του δευτερολέπτου. Στην πρώτη επαφή/φλερτ -γνωστό ως στάδιο της λαγνείας- πρωταγωνιστικό ρόλο παίζουν οι ορμόνες (οιστρογόνα και τεστοστερόνη).

Σύμφωνα με έρευνες, η αρχική έλξη ανάμεσα σε δυο ανθρώπους προκύπτει από την ερωτική συμπεριφορά:

-55% Γλώσσα του σώματος
- 38% Ο τόνος της φωνής
- 7% Το περιεχόμενο της συζήτησης

Το στάδιο της Έλξης

«Ήρθες εσύ και όλα άλλαξαν μέσα μου...»

Η ενστικτώδης διάλεκτος του σώματος
Ο κάθε άνθρωπος έχει το δικό του ξεχωριστό άρωμα, το οποίο οφείλεται στις φερομόνες και επηρεάζει την ερωτική του συμπεριφορά, διότι καθοδηγεί ασυνείδητα την επιλογή/απόρριψη του ερωτικού συντρόφου...

Επιστημονικές θεωρίες υποστηρίζουν ότι ο ακατανίκητος πόθος υποκινείται από βιοχημικές διεργασίες, που σηματοδοτούν ότι το αντικείμενο του πόθου έχει συμβατό γεννητικό υλικό, που συνεπάγεται περισσότερες πιθανότητες αναπαραγωγής.

Από τα μάτια πιάνεται, στα χείλη κατεβαίνει, κι από τα χείλη στην καρδιά ριζώνει και δε βγαίνει...

«Με τα μάτια να το λες...» 

Η ερωτική έλξη που δεν εκφράζεται λεκτικά προδίδεται από τα μάτια. Ως αποτέλεσμα της νευρικότητας και του ενθουσιασμού, οι κόρες των ματιών διαστέλλονται και αυξάνονται σε μέγεθος. 

Παράλληλα, η παθιασμένη ερωτική έλξη δημιουργεί αυξημένη ροή του αίματος, καθώς και απελευθέρωση ορμονών -συγκεκριμένα της νορεπινεφρίνης και της αδρεναλίνης- οι οποίες ευθύνονται για την ταχυκαρδία, τις ιδρωμένες παλάμες, το αίσθημα έξαψης και εστιασμένης προσοχής. 

Η αίσθηση πεταλούδας στο στομάχι δεν ανήκει στη σφαίρα της φαντασίας του ερωτευμένου, αλλά στην πραγματικότητα! Αυτή η αίσθηση προκύπτει από την έκκριση ωκυτοκίνης, που δημιουργεί επίσης αίσθημα χαράς και ευφορίας.

«Γιατί αργεί να απαντήσει στο μήνυμά μου;» 
Κατά τη διάρκεια του παθιασμένου έρωτα απελευθερώνεται η ορμόνη του άγχους, γνωστή ως κορτιζόλη, η οποία δημιουργεί συναισθηματική φόρτιση. Τα καλά νέα είναι ότι αρκεί ένα χάδι, μια αγκαλιά, ένα φιλί με το άλλο σας μισό, για να νιώθετε ευφορία και τα επίπεδα του στρες αυτόματα μειώνονται, καθώς απελευθερώνονται ενδορφίνες και ντοπαμίνη. Συγκεκριμένα, οι ενδορφίνες μειώνουν τα επίπεδα αδρεναλίνης, που προκαλείται από το στρες.

«Ο έρωτας είναι ζάλη... Νιώθω ότι ζω σε ένα ροζ συννεφάκι...»
Η ερωτική μέθη με την εξαιρετικά ανεβασμένη διάθεση (εξαιτίας της φαινυλαιθυλαμίνης) κάνει τους ανθρώπους εύθυμους και διαχυτικούς, με μειωμένη ανάγκη για ύπνο και απίστευτη ενέργεια.

Η φράση «νιώθω τρελά ερωτευμένος» έχει δόση πραγματικότητας, καθώς ο παθιασμένος έρωτας μειώνει την έκκριση σεροτονίνης, με αποτέλεσμα το άτομο να βιώνει συναισθηματική αστάθεια. Συνεπώς, εκφράζει την ανάγκη να προσκολληθεί σε κάποιον, προκειμένου να αισθανθεί ασφάλεια.

 
 
«Ο έρωτας σου... το ναρκωτικό μου!»
Ερευνητές από πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο παθιασμένος έρωτας ενεργοποιεί το ίδιο σημείο του εγκεφάλου με τον εθισμό στα ναρκωτικά.

Στόχος -το αντικείμενο του πόθου...
Ο παθιασμένος έρωτας πυροδοτεί την έκκριση μεγάλων ποσοτήτων ντοπαμίνης, με αποτέλεσμα ο ερωτευμένος να έχει πολλή ενέργεια (μοιάζει με ντοπαρισμένο αθλητή), θέλοντας να τερματίσει πρώτος στην... καρδιά του στόχου του. 

«Μα γιατί στον έρωτα κάνω τα ίδια λάθη ξανά και ξανά; Τι σκεφτόμουν και αντέδρασα έτσι...;»
Σύμφωνα με αποτελέσματα κλινικών ερευνών βασισμένα σε MRI-Magnetic Resonance Imaging (μαγνητικές τομογραφίες), προέκυψε το συμπέρασμα ότι, όταν ο άνθρωπος ζει τον απόλυτο έρωτα, ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με το φόβο, τη μάθηση και την κριτική σκέψη, παρουσιάζουν μειωμένη δραστηριότητα...

«Για εσένα... δεν υπολογίζω τίποτα... θα έκανα τα πάντα!»
Ο παθιασμένος έρωτας έχει άγνοια κινδύνου, διότι επηρεάζεται το σημείο του εγκέφαλου (προμετωπιαίος φλοιός), που είναι υπεύθυνο.

Η ασυνείδητη μορφή επικοινωνίας που οφείλεται σε βιοχημικές διεργασίες του ανθρώπινου σώματος δεν αρκούν, για να ερμηνεύσουν την πολυπλοκότητα των σχέσεων.

Ψυχολογική Ανάλυση της Οικονομικής Κρίσης στην Ελληνική Οικογένεια
Συνέντευξη στην Εγνατία Τηλεόραση.

Ανάλυση της ψυχολογικής απώλειας ενός σοβαρού τραυματισμού από την Ελσα Μπάρδα

 Δημοσιεύτηκε στην Metrosport στις 20 Φεβ 2015

 Ένας σοβαρός τραυματισμός συνεπάγεται με μια περίοδο αποχής από το άθλημα. Ο αθλητής έρχεται να αντιμετωπίσει το αίσθημα της απώλειας σε πολλά επίπεδα.

Αίσθημα του αήττητου

   Ο αθλητισμός συνήθως βασίζεται στην σωματική αρτιότητα. Όταν κλονίζεται η σωματική υγεία τότε ο αθλητής αισθάνεται ευάλωτος διότι μπορεί να νοιώθει και εξάρτηση π.χ. τον γιατρό του, συνεπώς χάνει την αίσθηση του αήττητου.

Απώλεια του ρόλου του

   Η αντικατάσταση ενός αθλητή στο γήπεδο σηματοδοτεί και την απώλεια του ρόλου του αθλητή, π.χ. ξαφνικά να καταλήγει στον πάγκο, και η πιθανότητα να επιστρέψει πίσω στην ομάδα με τις ίδιες ικανότητες είναι υπό αμφισβήτηση.

Σύγχυση ταυτότητας

   Οι νεαροί αθλητές που επιδιώκουν τον πρωταθλητισμό επενδύουν συναισθηματικά αλλά και χρονικά όλη την ενέργεια στο συγκεκριμένο άθλημα. Όταν κάποιος επιδιώκει μακροπρόθεσμα να ακολουθήσει κάποιο άθλημα και σε επαγγελματικό επίπεδο τότε αυτό το άθλημα αποτελεί μια επέκταση του εαυτού του. Επομένως μια τέτοια απώλεια για έναν αθλητή που επιδιώκει επαγγελματική πορεία στο συγκεκριμένο άθλημα μπορεί να επιφέρει και μια σύγχυση ταυτότητας πιο συγκεκριμένα να αναρωτιέται: «Aν δεν μπορώ να συνεχίζω να αθλούμαι, τότε τι μπορώ να κάνω; Όταν σε αυτό είμαι ο καλύτερος». Την συγκεκριμένη περίοδο τα συναισθήματα που διακατέχουν τον αθλητή είναι αίσθημα ματαιότητας, άγχος και αγωνία για το μέλλον του.

Απώλεια ενός υποστηρικτικού πλαισίου

   Μια ομάδα μπορεί να πρεσβεύει και μια δεύτερη οικογένεια για έναν έφηβο που βιώνει δύσκολες οικογενειακές καταστάσεις.

Απώλεια της θετικής αυτοεικόνας

   Η άθληση από μόνη της αποτελεί μια πηγή αυτοεκτίμησης, κυρίως για τον ίδιο τον αθλητή διότι ξεπερνώντας τα εμπόδια και τις προκλήσεις αντλεί δύναμη και αισθάνεται πιο ισχυρός. Ένας σοβαρός τραυματισμός είναι μεγάλο πλήγμα για έναν αθλητή, διότι μπορεί να αρχίσει να αμφισβητεί τις ικανότητες του. Αυτό συμβαίνει διότι πλέον μπορεί να μην έχει την σωματική αντοχή να ανταπεξέλθει στο άθλημα συνεπώς αξιολογεί αρνητικά τον εαυτό του.

Απώλεια επιβράβευσης από το περιβάλλον

   Μια διάκριση στον αθλητισμό επιφέρει εξωτερική αναγνώριση από το περιβάλλον π.χ. γονείς, φίλους, συμμαθητές, κοινότητα, και στους ενήλικους αθλητές οι διαπροσωπικές σχέσεις.

Απώλεια τρόπου εκτόνωσης

   Η άθληση συντελεί στην εκτόνωση του άγχους. Αποτελεί εποικοδομητικό τρόπο να αποβάλει κάποιος το στρες. Όταν οι νεαροί αθλητές εσωτερικεύουν το άγχος, μπορεί στην προσπάθεια τους να αποβάλλουν τα αρνητικά συναισθήματα να καταλήξουν σε αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές όπως καταχρήσεις π.χ. αλκοόλ.

   Οι επιπλοκές ενός τραυματισμού στην ψυχοσύνθεση ενός νεαρού αθλητή είναι πολλές και ποικίλες, για αυτό το λόγο η οικογένεια του αθλητή οφείλει να δώσει έμφαση όχι μόνο στην σωματική αποκατάσταση αλλά και στην  ψυχολογική στήριξη διότι έτσι θα συμβάλει στην ταχύτερη ανάρρωση του τραυματισμένου αθλητή και επανένταξη στην στοχοπροσήλωση του πρωταθλητισμού.